مطالعه اثرات آلوده سازی گیاه با عوامل بیمارگر و تیمار سالیسیلیک اسید در تجمع پرولین آزاد و فعالیت آنزیم کیتیناز در برگ های سیب زمینی

سیب زمینی به عنوان چهارمین محصول کشاورزی جهان پس از گندم، برنج و ذرت نقش مهمی در تغذیه انسان دارد. از جمله مهم ترین بیماری های سیب زمینی لکه برگی ناشی از alternaria alternata، شانکر رایزوکتونیایی ناشی از rhizoctonia solani و پوسیدگی نرم غده سیب زمینی ناشی از pectobacterium carotovorum می باشد. در این تحقیق اثرات کاربرد غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید در القای مقاومت میزبانی گیاه در مقابل پاتوژن های مذکور در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاهی اثر مستقیم غلظت های 100، 200 و400 میکرومولار سالیسیلیک اسید روی رشد قارچ a. alternata درون تشتک پتری آزمایش شد. نتایج نشان دادکه هیچ یک از غلظت های مورد آزمایش اثر بازدارندگی مستقیم روی رشد پرگنه قارچ نداشته است. در آزمایش های گلخانه ای غلظت های 100،200 و400 میکرومولار از سالیسیلیک اسید به صورت اسپری برگی استفاده شدند. در این آزمایشات شدت بیماری های مذکور و پارامترهای رشدی مانند وزن تر وخشک اندام هوایی ، وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع ساقه هوایی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این بررسی ها نشان داد که کاربرد سالیسیلیک اسید بر روی بوته های سیب زمینی سبب کاهش شدت بیماری و افزایش برخی فاکتورهای رشدی گیاه سیب زمینی در مقایسه با گیاهان شاهد آلوده شدند. افزایش غلظت سالیسیلیک اسید اسپری شده سبب کاهش شدت بیماری، افزایش پارامترهای رشدی و افزایش بیشتر میزان پرولین و کیتیناز گردید. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید روی تجمع اسیدآمینه پرولین و فعالیت آنزیم کیتیناز در گیاهان تیمار شده در شرایط گلخانه بوده است. نتایج نشان داد که در گیاهان تیمار شده با سالیسیلیک اسید به همراه پاتوژن های مورد آزمایش در مقایسه با گیاهان تحت تیمارفقط سالیسیلیک اسیدیا فقط پاتوژن میزان پرولین القا شده وفعالیت آنزیم کیتیناز بیشتر بوده است. در مقایسه بین سه پاتوژن بیشترین اثر در افزایش میزان پرولین و کیتیناز به ترتیب در آلترناریا، رایزوکتونیا و پکتوباکتریوم مشاهده شد. به طوری که میزان پرولین (در زمان 120 ساعت پس از تلقیح پاتوژن ) تحت تیمار 400 میکرومولار از سالیسیلیک اسید به همراه هر یک از پاتوژن ها، درحضور آلترناریا، رایزوکتونیا و پکتوباکتریوم به ترتیب 48/6، 35/4 و 08/3 (میکرومول پرولین بر گرم وزن تر) بود. همچنین میزان کیتیناز در زمان 120 ساعت پس از تلقیح پاتوژن، در تیمار 400 میکرومولار سالیسیلیک اسید به همراه هر یک از پاتوژن ها، درحضور آلترناریا، رایزوکتونیا و پکتوباکتریوم به ترتیب 073/0، 068/0 و 057/0 (میکرومول گلوکز آزاد شده در دقیقه بر گرم بافت گیاه) بود. با توجه به نتایج به دست آمده سالیسیلیک اسید می تواند به-عنوان یک ترکیب محرک دفاع گیاه در مبارزه بی خطر در برابر بیماری های مذکور مورد توجه قرار گیرد.